Dünya nüfusu hızla artıyor ve insanın temel ihtiyaçlarından biri olan barınma her geçen gün biraz daha sorun haline geliyor. Özellikle büyükşehirlerde hızla azalan boş alanlara oranla bina sayısı artıyor. Peki etrafımızda hızla yükselen binaların iklim değişikliğine en çok etki eden unsurların başında olduğunu biliyor musunuz? Konuyu bu alanda yoğun çalışmalar gerçekleştiren Yüksek Mimar Burak Karakızlı’ya sorduk…
Son zamanlarda sürdürülebilirlik, iklim değişikliği gibi kavramları sıklıkla duymaya başladık, siz de bu kavramları önemseyen ve yeşil bina-ekolojik tasarım konusunda uzmanlaşmış bir mimarsınız. Bize sürdürülebilirlik kavramından bahseder misiniz?
İnsanoğlunun yaşamı doğal kaynaklara bağlıdır bu doğal kaynaklar ise bir sonsuzluğa sahip değil. Bu doğrultuda doğal kaynak tüketimi, iklim değişikliği, kanser etkisi, insan sağlığı gibi birçok konuyu ele alan bu kavram gün geçtikçe daha çok önem kazanıyor ve birçok ülkede bunun somut etkilerini görüyoruz. LEED verileri bize iklim değişikliğine en çok etki eden şeylerin insanlar, arabalar değil binalar olduğu gösteriyor.
Yeşil binalar da bu probleme bir çözüm olarak görülüyor. Yeşil bina kavramı nedir?
Kesinlikle doğru. Ekolojik dengeye, bulunduğu ekosisteme pozitif etki edecek binalardır. Amaç aslında doğaya ve insana fayda sağlayacak yapılar üretmektir. İklim değişikliğine sebep olan en büyük şeyin binalar olduğunu düşündüğünüzde yeşil binalar, bugüne kadar sıra gelmiş en etkili çevre hareketidir. LEED verilerine göre elektrik tüketiminin %71’i, atık çöplerin %65’i, sera gazı salınımının %39’u ve su tüketiminin %12’si binalar tarafından oluşuyor. Yeşil bina tasarımı yaparken dikkat etmemiz gereken üç ana başlık ise; Reduce, Reuse, Recycle yani binanın enerji ihtiyacını minimuma indirmek, sonra enerjiyi tekrar kullanılabilir hale getirmek ve geri dönüştürmektir. Güneş ışığından maksimum verim almak, doğal havalandırmayı iyi kullanmak, iyi izolasyon yapmak, doğal su kullanımını minimuma indirmek vs gibi bir çok detaydan bahsedebiliriz.
Yeşil bina tasarlamak maliyeti arttırır mı?
Yapının uygulama maliyeti tabii ki standart bir binaya göre daha yüksek ve insanlar yapının inşaat maliyetini arttırdığı için genelde soğuk bakıyorlar. Fakat yapının 20 yıllık ömrü boyunca maliyetini düşündüğünüzde yeşil bina tasarlamak ve uygulamak çok daha ucuz oluyor. LEED verilerine göre bir binanın yapım maliyeti 5 liraysa, ömrü boyunca harcadığı tutar 200 liraya tekamül ediyor. Siz bu 5 lirayı 5.5 liraya çekip, yapının ömrü boyunca harcadığı tutarı 100 liraya indirebilirsiniz. Yani uzun vadede hem sağlıklı yaşayıp hem kar edebilirsiniz.
Burak Karakızlı Design Office olarak yeşil bina kavramına uygun tasarladığınız yapılardan bahseder misiniz?
Yeşil bina tasarlarken aslında biçcok unusuru göz önünde bulundurmak gerekir. Konumundan bahsedecek olursak Güzelbahçe’de tasarladığımız bir villada arazi koşulları yapının oryantasyonu için çok müsaitti. Parselin girişi güney cephesindendi ve kuzey cephesi doğrudan denize bakıyordu. Salon-mutfak doğrudan denize açılırken, oturma odası güney doğuya bakan cephede konumlandı ki kışın gün boyunca güneş ışığı alıp, kolay ısınabilsin.Aynı şekilde ebeveyn yatak odası güney batıda konumlandı ki öğleden sonra tüm güneş ışığını alıp gece boyu sıcak kalabilsin. Çatıda açılan pencereler sayesinde doğal havalandırma çok iyi sağlanıp yapı derinliğinin arttığı noktalara doğal ışık sağlandı.
Son olarak iklim değişikliğine giden dünyamızın ve yeşil binaların geleceği hakkında ne düşünüyorsunuz?
İklim değişikliğinin ne kadar büyük bir problem olduğunu dünyada bir çok ülke anlamış durumda. Ülkemiz adına bakacak olursak bu durum henüz hissedilir durumda değil fakat yakın gelecekte biz de bu konuda nasibimizi alacağız. Şunu çok net bir şekilde söyleyebilirim ki yakın gelecekte yeşil bina sertifikasız hiç bir bina yapılmayacak.
