Cinsel istek için libido, ilgi, iştah, dürtü, güdü, tutku, şehvet, motivasyon, arzu ve ihtirası da içeren çeşitli kelime ve ifadeler eşanlamlı olarak kullanılır. Cinsel isteksizlik ise cinsel isteğin azalması durumudur ve cinsel apati, cinsel keyifsizlik, cinsel anoreksi, cinsel iştahsızlık gibi adlar alabilir. Cinsel isteksizlik tanımına uymasa da cinsel partnerlerde eşit düzeyde cinsel istek olmaması bir cinsel istek sorunu olarak karşımıza çıkar. Sıklıkla bir partner diğerinden daha isteklidir ve diğeri isteksiz kabul edilerek terapiye başvurulabilir. Bu uyumsuzlukların çocukların nasıl yetiştirileceği, ne sıklıkta dışarıda yemek yenileceği, tatilin nerede geçirileceği gibi fikir ayrılıklarıyla ortak yönleri vardır. Çiftlerin cinsel istek düzeylerindeki farklılık “cinsel istek uygunsuzluğu” olarak değerlendirilir ve karşılıklı kabullenme ve uzlaşma ile çözülemiyorsa cinsel terapi ihtiyacı doğar.
Cinsel isteksizliğin sosyal, psikolojik ve tıbbi olmak üzere pek çok nedeni vardır. Bunların bazılarını şöyle sıralayabiliriz:
• Jinekolojik ve ürolojik bozukluklar
• Kronik hastalıklar
• Bazı hormonsal bozukluklar (prolaktin artışı, testesteron azlığı gibi)
• Psikiyatrik bozukluklar
• Alkol-madde kullanım bozukluğu
• Tedavi maksadıyla kullanılan bazı ilaçlar
• Yaşlanma
• Yoğun stres ve ekonomik zorluklar
• Diğer cinsel sorunlar ve cinselyönelim-cinsel kimlik farklılıkları
• Eşi çekici bulmamak
• Eşler arasında cinsellik dışı alanlarda çatışma olması
• Duygular ve cinsellikle ilgili iletişim problemleri
• Eşin cinsel teknikler açısından beceri azlığı
Peki cinsel isteksizliğin belirtileri nelerdir? Bu sorunun yanıtını şöyle sıralayabiliriz:
• Cinsel etkinliğe ilgisizlik ya da çok az ilgi gösterme
• Cinsel içerikli düşüncelerin ya da düşlemlerin olmaması ya da çok az olması
• Cinsel etkinliği başlatmama ya da çok az başlatma, eşinin başlatma girişimlerine karşılık vermeme.
• Cinsel etkinlik sırasında, cinsel coşku, haz olmaması ya da çok az olması.
• İçten ya da dıştan gelen hiçbir cinsel simgeye (örneğin erotik içerikli yazılar ve görüntülere) karşı cinsel ilgi olmaması ya da çok az olması.
• Cinsel organlarda ya da cinsel organların dışında bir duyum olmaması ya da çok az olması.
Belirtilerin uzun süredir bulunması (yaklaşık altı ay) ve kişide sıkıntı yaratması gerekir.
Cinsel isteksizliği olan kişilerde, özellikle kadınlarda, aynı zamanda orgazm sorunu olabilir. Orgazmik hale gelmek cinsel istek düzeyinde fazla değişikliğe neden olmazken cinsel olaylar daha hoşa gider hale gelebilir ve sonuç olarak çiftin ilişkisinde daha az gerginlik yaratabilir.
Cinsel isteksizliğin tedavisi nedenini saptamakla başlar. İlaç, hastalık gibi faktörler dışlandıktan sonra psikoterapi ve cinsel terapi uygulanarak önemli ölçüde başarı sağlanır. Çiftlerin çözümü birlikte aramaları çok önemli bir adımdır.